Διαβήτης και γιορτές: Οδηγός επιβίωσης εν μέσω γλυκών
Το κλίμα είναι εορταστικό και οι ονομαστικές εορτές έχουν αρχίσει ήδη να μας βάζουν στον πειρασμό των γλυκών. Την ίδια ώρα, οι περισσότεροι από εμάς επιστρέφουν μετά τις χριστουγεννιάτικες γιορτές σε συνδυασμό με τις χειμερινές διακοπές, με μερικά, ως αρκετά κιλά παραπάνω. Όλες οι οικογενειακές ή φιλικές συγκεντρώσεις των εορτών ολοκληρώνονται με γεύματα και άφθονες θερμίδες. Ο κίνδυνος να εμφανιστούμε με πολύ αυξημένο βάρος μετά το τέλος του Δεκεμβρίου είναι μια σοβαρή και καθόλου ευχάριστη πιθανότητα.
Τι γίνεται όμως με τους ανθρώπους που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2; Η αύξηση βάρους ή τα γλυκά είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνους για αυτούς; Για να δοθεί μια ολοκληρωμένη απάντηση θα πρέπει πρώτα από όλα να γνωρίζουμε ότι η επίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη αυξάνεται γραμμικά με την αύξηση του βάρους. Αυτό είναι πλέον αποδεδειγμένο από πολλές μελέτες. Κυρίως, η παχυσαρκία ή το πολύ αυξημένο βάρος που οφείλονται σε αυξημένη κατανάλωση θερμίδων και όχι το είδος της διατροφής (ακόμη και το «υγιεινό» φαγητό, αν περιέχει πολλές θερμίδες), θεωρούνται από τις περισσότερες μελέτες ως ο πιο σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας για την εμφάνιση του σακχαρώδους διαβήτη.
Μία πρόσφατη, ωστόσο, μελέτη του 2018 από τον Καναδά, στόχευσε στην εκτίμηση της επίδρασης διαφόρων ομάδων τροφίμων και μακροθρεπτικών συστατικών στην ευαισθησία και την έκκριση ινσουλίνης κατά τρόπο προοπτικό σε διάρκεια των 2 ετών. Αυξημένη ευαισθησία του σώματος μας στην ινσουλίνη συνεπάγεται μειωμένο κίνδυνο για διαβήτη.
Αυτή ήταν η πρώτη προοπτική μελέτη με μακρά διάρκεια (2 έτη), που ερεύνησε την επίπτωση της ποιότητας της διατροφής στην πρόληψη αλλά και στην καλύτερη ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη στους νέους. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης επιβεβαίωσαν ότι η αυξημένη πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, φυτικών ινών και ζωικών τροφών καλής ποιότητας, δηλαδή χαμηλά σε λίπος, συσχετίζεται με βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, άρα των τιμών του σακχάρου στο αίμα σε παιδιά με οικογενειακό ιστορικό παχυσαρκίας. Η μελέτη αυτή έδειξε επίσης ότι αντίθετα, οι αυξημένες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών οξέων (ζωικά λίπη) συσχετίζονται με αύξηση στην αντίσταση στην ινσουλίνη (μείωση της ευαισθησίας) και φυσικά αύξηση του κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Συνολικά, η μελέτη αυτή υπογραμμίζει τη σημασία των ισορροπημένων, πλούσιων σε φυτικές ίνες γευμάτων καθώς και τη σημασία του ελέγχου της ποσότητας όσον αφορά την πρόληψη όσων βρίσκονται σε κίνδυνο για προδιαβήτη-διαβήτη αλλά και την καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου για όσους ήδη έχουν διαβήτη τύπου 2. Φυσικά, αρκετά γλυκά, αλλά και τρόφιμα που περιέχουν εύκολα απορροφήσιμους υδατάνθρακες (υψηλός γλυκαιμικός δείκτης πχ, σιροπιαστά, λευκό ρύζι, κλπ.), αν θα καταναλωθούν σε ποσότητες από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, είναι σίγουρο ότι θα ανεβάσουν τις τιμές και θα απορρυθμίσουν τον διαβήτη τους. Λιγότερες θερμίδες, καλύτερη ποιότητα διατροφής είναι το μήνυμα.
Μάλιστα, η απώλεια ενός μέσου όρου μόλις 13% του σωματικού βάρους μειώνει τον σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης Διαβήτη τύπου 2 κατά περίπου 40% σε άτομα με παχυσαρκία, μεταξύ πολλών άλλων οφελών για την υγεία, δείχνει μια μεγάλη μελέτη «πραγματικού κόσμου» σε μισό εκατομμύριο ενήλικες. Άλλα ευρήματα που σχετίζονται με την ίδια μελέτη είναι ότι μέτρια απώλεια βάρους προσέφερε, μείωση του κινδύνου άπνοιας κατά 22% -27%, υπέρτασης κατά 18% -25% και δυσλιπιδαιμίας κατά 20% -22%.
Στη μελέτη συμμετείχαν πάνω από 550.000 ενήλικες στο Ηνωμένο Βασίλειο στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Στην ανάλυση στοιχείων του πραγματικού κόσμου, άτομα που είχαν χάσει το 10% -25% του σωματικού τους βάρους παρακολουθήθηκαν για 8 χρόνια για να δουν πώς αυτό επηρέασε τον επακόλουθο κίνδυνο παθήσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Συνεδρίου για την Παχυσαρκία (ECOICO 9/2020).
Η απώλεια βάρους ήταν σε πραγματικό κόσμο χωρίς τεχνητή παρέμβαση και κέρδισαν πραγματική μείωση του κινδύνου πολλών παθήσεων που σχετίζονται με παχυσαρκία.