Ημέρα Υγείας του Μαστού

Ο Οκτώβριος είναι ο «Μήνας Πρόληψης και Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Μαστού». Η 15η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί η Ημέρα Υγείας του Μαστού, ενώ η 25η Οκτωβρίου η Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο του Μαστού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο καρκίνος του μαστού αποτελεί το συχνότερο κακοήθες νεόπλασμα των γυναικών στον δυτικό πολιτισμό και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Υπολογίζεται ότι μία στις 8 γυναίκες θα διαγνωστεί με καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Στην Ελλάδα η συχνότητά του έχει αυξηθεί επίσης σημαντικά και υπολογίζεται σε 4500 νέες περιπτώσεις ετησίως. Οι 2000 από αυτές, πεθαίνουν. Κάθε 2,5 εργάσιμες ώρες γίνεται μία νέα διάγνωση ενώ κάθε 6 εργάσιμες ώρες μία γυναίκα πεθαίνει από καρκίνο του μαστού. Ωστόσο, η εν λόγω ασθένεια, παρά τη συχνότητά της, αν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να ιαθεί. Το ποσοστό πρώιμης διάγνωσης της ασθένειας στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλό σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που φτάνει έως και το 60%.

Η πρόληψη παραμένει η καλύτερη θεραπεία, γι’ αυτό και οι γυναίκες δεν πρέπει να αμελούν τον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο που μπορεί να ανιχνεύει εγκαίρως πολλά και σοβαρά προβλήματα. Όλες οι γυναίκες πρέπει να κάνουν τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο τον έλεγχο αυτό. Ειδικά για τον μαστό, ο έλεγχος ξεκινά από την επισκόπηση και την ψηλάφηση των μαστών της γυναίκας και, σε περίπτωση που υπάρξουν ύποπτα ευρήματα, ο περαιτέρω έλεγχος με μαστογραφία ή/και υπερηχογράφημα μαστών. Η ψηλάφηση μπορεί να αποκαλύψει καλοήθεις ή κακοήθεις (καρκίνος) παθήσεις του μαστού και πρέπει να επαναλαμβάνεται από την ίδια τη γυναίκα στο σπίτι, με συστηματική αυτοψηλάφηση μαστών.

Η αυτοψηλάφηση μπορεί στην αρχή να πρέπει να γίνεται κάθε μήνα, ώστε να εξοικειωθεί η γυναίκα με το σχήμα και την υφή των μαστών της. Ωστόσο διεθνείς οργανισμοί, όπως το Αμερικανικό Συμβούλιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων (ACOG) και η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS), δεν συνιστούν πλέον να συνεχίζεται εφ’ όρου ζωής, όπως ίσχυε έως πριν από μερικά χρόνια, γιατί μεγάλες μελέτες δεν επιβεβαίωσαν την αξία της μηνιαίας αυτοψηλάφησης στην πρόληψη των θανάτων από καρκίνο του μαστού. Παραμένει όμως σημαντικό να γνωρίζει η γυναίκα τους μαστούς της, ώστε να αντιληφθεί αμέσως την όποια αλλαγή μπορεί να συμβεί.

Μετά την ηλικία των 40 ετών και έως τα 49 έτη, το Γραφείο για την Υγεία των Γυναικών (Office of Women’s Health, OWH) του αμερικανικού υπουργείου Υγείας συνιστά στις γυναίκες να συζητούν με τον γυναικολόγο τους το ενδεχόμενο να αρχίσουν προληπτική μαστογραφία. Μετά τα 50, όμως, η μαστογραφία πρέπει να γίνεται απ’ όλες τις γυναίκες κάθε 2 χρόνια, εφ’ όσον δεν υπάρχουν ύποπτα ευρήματα. Οι μαστογραφίες πρέπει να συνεχίζονται έως την ηλικία των 74 ετών και στη συνέχεια να αποφασιστεί εξατομικευμένα από τον ιατρό αν πρέπει να σταματήσουν ή να συνεχιστούν (και με ποια συχνότητα).

Πάντως, σύμφωνα με την ελληνική ΜΚΟ που δραστηριοποιείται γύρω από το θέμα «Άλμα Ζωής», καλό θα είναι:

• Γυναίκες 20-40 ετών πρέπει να πραγματοποιούν κλινική εξέταση μαστών κάθε 3 χρόνια
• Γυναίκες 35-40 ετών δεν πρέπει να παραλείπουν την 1η μαστογραφία αναφοράς
• Γυναίκες άνω των 40 δεν θα πρέπει να ξεχνούν μία μαστογραφία και κλινική εξέταση κάθε χρόνο.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμβουλευόμαστε ειδικό χειρουργό μαστού.

Αναφορικά με την ψηλάφηση, μια γυναίκα θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα στον χειρουργό μαστού:

• σε περίπτωση ψηλάφησης οζιδίου το οποίο στην αφή είναι σκληρό, έχει ανώμαλη μορφή, δεν πονάει και δε μετακινείται όταν πιέζεται με τα δάχτυλα,
• σε περίπτωση έκκρισης υγρού από τη θηλή, με αίμα ή χωρίς,
• σε περίπτωση που η θηλή μπαίνει προς τα μέσα,
• όταν η θηλή και η περιοχή γύρω απ’ αυτήν έχει αλλάξει χρώμα,
• σε περίπτωση αλλαγής του χρώματος ή της υφής του δέρματος των μαστών,
• σε περίπτωση ασυνήθιστης αυξομείωσης του μεγέθους του μαστού,
• αν υπάρχει οίδημα (πρήξιμο), πόνος ή ερυθρότητα στον βραχίονα, στη μασχάλη, γύρω από τον λαιμό ή στην περιοχή πέριξ του θώρακα.